Epos: od Homera do Martina

red. Bartłomiej Błaszkiewicz, Joanna Godlewicz-Adamiec

Zagadnienie relacji eposu z różnorakimi prądami myślowymi, nurtami ideologicznymi i estetycznymi składającymi się na całe bogactwo i złożoność kultury europejskiej stanowi temat wykraczający poza specyfikę i zakres jakiegokolwiek określonego kontekstu kulturowego. Konferencja „Epos: od Homera do George’a R. R. Martina”, która odbyła się na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego w dniach 23–24 lutego 2017 roku, pomyślana była jako okazja do spotkania badaczy reprezentujących najróżniejsze dziedziny humanistyki, działających w obrębie różnych filologii i posługujących się różnorakimi narzędziami metodologicznymi, dla których tradycja literacka reprezentowana i symbolizowana przez gatunek eposu stanowi stały punkt odwołania w ich pracy naukowej. […] Niniejsza książka stanowi owoc tego „epickiego” przedsięwzięcia. Jako pomysłodawcy i redaktorzy mamy nadzieję, że przyczyni się ona do rozwoju naszych rodzimych studiów nad tradycją eposu i wpisze się w nurt rozwoju interdyscyplinarnych kontaktów badawczych przedstawicieli różnych dyscyplin świata polskiej nauki. Choć niemożliwe wydaje się zawarcie na kartach pojedynczej publikacji całej złożoności oddziaływań kulturowych, które tworzą tradycję reprezentowaną przez gatunek eposu, to jednak mamy nadzieję, że zarówno szeroki zakres tematyczny składających się na niniejszy zbiór prac badawczych, jak i wiedza i kompetencje naukowe ich autorów pozwolą w pewnym stopniu zadośćuczynić ciężarowi gatunkowemu tego intrygującego i wieloaspektowego zagadnienia.

Ze Wstępu

SPIS TREŚCI
Wstęp 
I. KLASYCZNE TRADYCJE EPOSU EUROPEJSKIEGO
Jakub Z. Lichański
Epos jako fundament mitu. Glossy do dyskusji 
Karol Zieliński
Zagadnienie struktury podstawowej w epickiej pieśni oralnej 
Alina Seminowicz
Wpływ mitu solarnego na konstrukcję eposu greckiego 
Iwona Wieżel
Epos antyczny w świetle narratologii kognitywnej 
Piotr Osiński
Odrzucenie i obrona autorytetu epiki homeryckiej. Heraklit Alegoreta i jego traktat Alegorie homeryckie
Martyna Petry
Klaudian a Wergiliusz: De quarto consulatu Honorii Augusti 
II. WIELOKULTUROWE KONTEKSTY GATUNKU 
Bartosz Adamczewski
Echa eposów homeryckich w Ewangeliach kanonicznych 
Joanna Jurewicz
Oralność i filozofia. Powstawanie pojęć abstrakcyjnych w kulturze ustnej na przykładzie pojęcia brahman w tekstach starożytnych Indii 
Andrzej Szyjewski
Organizacja Cyklu Kruka w paleoazjatyckim i paleoindiańskim kręgu kulturowym 
Maciej Czeremski
Wczesne formy eposu a aksjomaty kosmologiczne na przykładzie cyklu trickstera u Winnebagów 
Jędrzej Soliński
Zakres wariacji w konstrukcji pieśni w ruskiej tradycji epickiej (byliny). Zarys problemu
III. EPOS W ŚREDNIOWIECZU 
Rafał Borysławski
Potworności pychy: Staroangielski poemat Beowulf jako studium upadku władzy 
Władysław Witalisz
Homer umoralniony: Troja jako exemplum w angielskiej literaturze średniowiecznej 
Anna Czarnowus
„Jak z Arcyty już popiół był szary”, czyli afekt a przyroda nieożywiona w Opowieści Rycerza Geoffreya Chaucera 
Joanna Godlewicz-Adamiec
Zygfryd, Parsifal, Tristan – postacie zastygłe w czasie czy ewoluujące? 
Marcin Polkowski
Miejsca cudów i przestrzenie modlitwy w średnioniderlandzkiej legendzie maryjnej Beatrijs 
Filip Kuklewski
Średniowieczna konsensualna niemonogamia na przykładzie lai Eliduc Marie de France 
IV. EPOS OD RENESANSU DO OŚWIECENIA 
Dariusz Krawczyk
Ostatni tydzień albo koniec świata – literatura i polityka we francuskiej renesansowej epice apokaliptycznej 
Anna Klimkiewicz
Orlando Furioso Ludovica Ariosta – utopijny wymiar poematu 
Jolanta Dygul
Orland szalony Ludovica Ariosta w scenariuszach dell’arte 
Maria Błaszkiewicz
„Sprawy nie tknięte dotąd ni prozą, ni rymem” – wpływ włoskiego eposu renesansowego na angielską tradycję epicką 
Przemysław Uściński
Epos odwrócony: Duncjada Alexandra Pope’a jako twórczy parodiowy dialog z epiką 
V. WSPÓŁCZESNE ADAPTACJE TRADYCJI EPICKEJ 
Dominika Budzanowska-Weglenda
Odyseusz jako bohater eposu Homera i dramatu Romana Brandstaettera 
Barbara Kowalik
Epicki wymiar piosenek Hanki Ordonówny 
Przemysław Grabowski-Górniak
Cykl o Conanie Roberta E. Howarda w świetle antycznej i średniowiecznej tradycji epickiej 
Katarzyna Pyćko
Elementy epickie w Błądzeniu Pielgrzyma C. S. Lewisa 
Andrzej Wicher
Władca Pierścieni J. R. R. Tolkiena jako epos o poszukiwaniu 
Joanna Kokot
Pamięć i stwarzanie świata. Wiersze we Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena 
Bartłomiej Błaszkiewicz
Elendil i Nymeria. Mit heroiczny w światach wtórnych 
Aleksandra Dmowska
Przeznaczenie i wolna wola. Funkcje motywów mitologicznych we współczesnym eposie fantasy na przykładzie trylogii
Fionavarski Gobelin Guya Gavriela Kaya 
Anna Cholewa-Purgał
Lawinia Ursuli K. Le Guin kontrapunktem Wergiliuszowej Eneidy