Edukacja międzykulturowa jako czynnik rozwoju kultury pokoju - red. Krystyna Błeszyńska

Mimo świetnych tradycji innych krajów europejskich (International Peace Research Institute w Sztokholmie, galtungowski Peace Research Institute w Oslo, Peace Research Association z siedzibą w Londynie), wątki badań nad pokojem oraz wychowania dla pokoju były stosunkowo słabo artykułowane na gruncie polskim i praktycznie są nieobecne w polskiej myśli pedagogicznej XXI wieku. Z tym większym uznaniem należy zatem powitać inicjatywę Krystyny M. Błeszyńskiej mającą na celu przywrócenie ich i odczytanie w nowym kontekście pedagogicznym, jakim jest edukacja międzykulturowa. Zamierzenie, którego owocem jest między innymi niniejsze opracowanie. (prof. dr hab. Lech W. Zacher)

Książka ta wpisuje się wyraźnie w aktualny klimat kultury naznaczony rozchwianiem – do niedawana wydawało się oczywistych – fundamentów demokratycznego bezpieczeństwa w wielu krajach Unii Europejskiej, a zwłaszcza w Polsce. Nie bez przyczyny współcześnie w środowisku teoretyków i badaczy społecznych intensyfikuje się debata dotycząca wychowania do pokoju, zagrożeń pokoju czy konieczności wzmocnienia prodemokratycznych dyspozycji obywatelskich – solidarności, etyki troski o innych, kultywowania krzepiących więzi w środowiskach lokalnych, krytycznej partycypacji w środowisku tradycyjnych i nowych mediów (umiejętności demaskowania zmanipulowanych czy propagandowych treści), etyczności nieskrepowanego komunikowania się w internecie (powstrzymanie mowy nienawiści itp.). […] Związani z domenami szeroko pojętej międzykulturowości czy wielokulturowości (oba pojęcia nabrały w ostatnich miesiącach w Polsce wyjątkowo negatywnego znaczenia dzięki umacnianiu się populistycznych nastrojów) podejmują i porządkują tę dyskusję z pozycji akademickich. (prof. dr hab. Lucyna Kopciewicz)

SPIS TREŚCI

Wstęp - Lech W. Zacher

CZĘŚĆ I. PRYNCYPIA KULTURY POKOJU W SPOŁECZEŃSTWIE WIELOKULTUROWYM

Joanna Leek, Wychowanie do pokoju wyzwaniem edukacyjnym na XXI wiek dla Europy i świata

Jerzy Nikitorowicz, Nowe wyzwania edukacji międzykulturowej wobec zmian w polityce wielokulturowości

Wiktor Rabczuk, Europejskie ramy prawne edukacji międzykulturowej i dialogu międzykulturowego

Andrzej Radziewicz-Winnicki, Marek Walancik, Kulturowy uniwersalizm a narodowa tożsamość we wzajemnej percepcji

Henryk Raszkiewicz, Wychowanie dla pokoju: od antropologii biologicznej i kulturowej do eschatologicznej

Ewa Celjowska, Stoicyzm jako czynnik kształtujący postawę pokoju

Eugeniusz Sakowicz, Przebaczenie – tolerancja – dialog. M. Fethullaha Gülena „wizja” islamskiego projektu wychowawczego

CZĘŚĆ 2. MIĘDZY TRAUMĄ PRZESZŁOŚCI A NADZIEJĄ PRZYSZŁOŚCI

Krystyna M. Błeszyńska, Pamięć trudnej przeszłości a wychowanie dla pokoju

Marta Titaniec, Auschwitz – leczenie ran pamięci dzisiaj

Magdalena Kuleta-Hulboj, Edukacja dla pokoju w silnie skonfliktowanych społecznościach (na przykładzie programów izraelsko-palestyńskich)

CZĘŚĆ 3. EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA I WYCHOWANIE DLA POKOJU W PRZESTRZENI EDUKACYJNEJ

Marta Bem, Modele kompetencji międzykulturowych

Marek Paszkowski, Edukacja kadry zawodowej Wojska Polskiego i jej determinanty w dobie edukacji międzykulturowej

Jerzy Marek, Wychowanie dla pokoju i wielokulturowość jako wyzwania dla kadry menedżerskiej w oświacie

Barbara Grabowska, Na drodze ku zbliżeniu większości i mniejszości – szkoły z polskim językiem nauczania na Białorusi, w Czechach i na Ukrainie

Karolina Sobot, Wyzwania edukacyjne w pracy asystenta ds. dzieci romskich. Na przykładzie Lublina

Mariusz Samoraj, Wychowanie przez sztukę, a kształtowanie kultury pokoju na wybranych przykładach edukacji międzykulturowej w ramach programu Sokrates i Erasmus

CZĘŚĆ 4. KSZTAŁTOWANIE KULTURY POKOJU W WIELOKULTUROWEJ PRZESTRZENI SPOŁECZNEJ

Teresa Wilk, Agata Rzymełka-Frąckiewicz, Pomiędzy tym, co jest, a tym, co być może, czyli o potrzebie budowania szacunku wobec odmienności kulturowej poprzez sztukę

Sylwia Jaskuła, Kultura informacyjna w edukacji międzykulturowej

Edyta Januszewska, Uchodźcy i imigranci w Danii – między integracją a marginalizacją

Mariola Badowska, Dyskryminacja i wykluczenie społeczne jako bariery kultury pokoju

Jakub Chojczak, Subkultury młodzieżowe – czy zawsze agresywne?