Kultura rozpadu - Marcin Rychlewski

Kultura rozpadu. Rozważania na ostrzu noża

"Marcin Rychlewski posiadł rzadką umiejętność: sztukę takiego pisania tekstów naukowych, że stanowią one ciekawą lekturę również dla czytelnika nieobeznanego z profesjonalną wiedzą akademicką. 

Najnowszy zbiór szkiców Rychlewskiego przynosi teksty różnorodne gatunkowo, stylistycznie i tematycznie. Jest to wypowiedź indywidualna, naznaczona subiektywną oceną. Autor tego nie kryje. Przeciwnie, stara się wciąż eksponować własne, autonomiczne sądy. Ów indywidualny rys – kontrowersyjny, niekiedy prowokujący – wydaje się dzisiejszemu czytelnikowi najbardziej twórczy, najbardziej inspirujący.

W jakimś sensie Kultura rozpadu stanowi przykład manifestu – naukowego? artystycznego? Przez Rychlewskiego przemawia od czasu do czasu  głos zaangażowanego naukowca z epoki zachodniej kontestacji. Profetyczny ton sąsiaduje z eseistyczną swobodą myśli. Warto jednak odnotować istotną różnicę. Wypowiedź Rychlewskiego wolna jest od ideologicznego zacięcia, jakie często – w latach 60. i 70. – definiowało wypowiedzi akademickich piewców młodzieżowej rewolty.

Wiele znajdziemy w książce Rychlewskiego sądów prowokujących do dyskusji (to specyficzna cecha tej publikacji, zmuszającej czytelnika do zajęcia stanowiska wyrażenia własnej opinii). Wskażmy jedynie na dwie kwestie – obydwie fundamentalne. Poznański badacz nawołuje do ponownego przemyślenia dziedzictwa Maja 1968 i, szerzej, całej kontrkultury lat 60. – bez idealizacji i infantylnej apoteozy idei rewolucji oraz wolności. Często też w Kulturze rozpadu pobrzmiewa wołanie o pogłębioną, powtórną refleksję nad popkulturą i kulturą wysoką – ich wzajemnym usytuowaniem oraz możliwymi zależnościami, ale też dziedzictwem domagającym się rewizji".

Prof. Sławomir Buryła

Marcin Rychlewski – pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Interesuje się związkami pomiędzy literaturą a sztuką awangardową, kulturą rocka oraz mechanizmami współczesnego rynku wydawniczego. Autor książek: Walka na słowa. Polemiki literackie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych (2004), Rewolucja rocka. Semiotyczne wymiary elektrycznej ekstazy (2011), Literatura i sztuka nowoczesna. Problemy – sylwetki – interpretacje (2011), Książka jako towar - książka jako znak. Studia z socjologii literatury (2013), Zapiski semiotyczne (2014); współautor i współredaktor książek zbiorowych: Po co nam rock? Między duszą a ciałem (2003) oraz Kontrkultura. Co nam z tamtych lat? (2005). Wyróżniony w konkursie K. i M. Górskich (2005).