Rubieże przyjemności - Paweł Sołodki

Rubieże przyjemności. Seksualna niesubordynacja na obrzeżach amerykańskiej kinematografii

Książka składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym autor kreśli możliwie szeroki kontekst kulturowy, wyznaczający przyjęte w danym okresie sposoby realizowania swej płciowości i seksualności. Drugi pozwala na nieco bliższe przyjrzenie się samej materii filmowej: sposobom produkcji, dystrybucji i pokazów, mechanizmom ułatwiającym bądź utrudniającym stworzenie danej pracy filmowej, zależnościom między transgresyjnością a sposobami funkcjonowania amerykańskiej kinematografii. Trzeci zaś w największym stopniu przybliża same filmy: pokazuje, jak transgresje manifestują się w konkretnych przypadkach, jakie dyskursy władzy ustanawiają granice, które są przekraczane, jak różnorodną skalę może przyjąć transgresja: od indywidualnej po ogólnoludzką.

"Opisywane filmy – bez względu na różny stopnień transgresyjności i funkcjonowania poza obiegiem masowym – miały niezwykle istotne znaczenie kulturowe i filmowe, wywierając wpływ na niezliczone obszary życia codziennego. Prowokowały do zmian prawnych, przekształcania przemysłu filmowego, wprowadzania nowych rozwiązań technologicznych. Inicjowały nowe prądy w sztuce, stanowiły przestrzeń bogatej i złożonej twórczości artystycznej, służyły rozwojowi kultury. Wchodziły w wielopłaszczyznowe relacje z przemianami społecznymi: edukowały mieszkańców Stanach Zjednoczonych i innych krajów w zakresie życia erotycznego, propagowały wzajemny szacunek i tolerancję oraz alternatywne, nieortodoksyjne formy ról płciowych i zachowań seksualnych, przekazywały ważne informacje w czasie rozwoju groźnych chorób, uczyły odpowiedzialnego rodzicielstwa, propagowały ideę liberalnego, heterogenicznego społeczeństwa, umożliwiały zaistnienie w dyskursie publicznym orientacji seksualnych oraz preferencji erotycznych, które wcześniej nie mogły zostać wyrażone w mediach. Dzięki wykorzystywaniu tak popularnego i łatwego w odbiorze medium, jakim jest film, miały szansę trafić do jak najszerszego grona odbiorców. Nie dały im rady różnorodne organy cenzurujące: zawsze wychodziły spod ich kontroli obronną ręką, wykształcając nowe sposoby produkcji, dystrybucji i projekcji, fascynujące z punktu widzenia historii filmu. Można zatem podejrzewać, iż płciowe i seksualne transgresje w ciągle zmieniającym swą formę filmie amerykańskim nie tylko nie znikną, ale nadal będą przejawiać zdolność adaptacji do zmieniających się norm społecznych i regulacji prawnych. Ta historia pisana jest nieustannie".

"Rozprawa Pawła Sołodkiego podejmuje problematykę niemal zupełnie dotąd nieobecną w polskim piśmiennictwie naukowym. Jest ona pierwszą u nas [...] monografią dotyczącą amerykańskiego filmu niezależnego, a zarazem jednym z nielicznych opracowań problematyki filmu niezależnego w ogóle".

Prof. Ryszard W. Kluszczyński

Paweł Sołodki – medioznawca i filmoznawca, wykładowca w Wyższej Szkole Sztuki i Projektowania w Łodzi. Zajmuje się amerykańskim kinem niezależnym oraz studiami queer na gruncie filmoznawstwa. Współredaktor książki O polityce ciała i pożądania w kulturze audiowizualnej. Pomysłodawca i kilkuletni organizator Festiwalu Filmu Queer "a million different loves!?".